Hoe bepaal je nu de juiste batterijcapaciteit voor jouw camper?
Bij het ombouwen van een camper is het cruciaal om de juiste batterijcapaciteit te bepalen. Niks is vervelender dan op een idyllisch plekje staan en zonder stroom vallen, om dan ergens een stopcontact te moeten zoeken om je leefbatterij op te laden… Dit artikel richt zich op het systematisch berekenen van je energiebehoefte en het kiezen van een batterij die aan deze behoeften voldoet, of je nu een camper bouwt voor een weekendje weg of twee weken in de woestijn wilt gaan staan. Eerst bekijken we de methodiek en dan gaan we kijken hoe je de juiste capaciteit kiest.
Hoor je het in Keulen donderen bij het horen van de termen watt en ampère? Lees dan eerst dit artikel.
Deel 1: Berekenen van energiebehoefte voor je leefbatterij
Alles begint met het berekenen van jouw energiebehoefde, dat is voor iedereen anders.
Gestructureerde aanpak
Het berekenen van je energiebehoefte hoeft geen ingewikkelde klus te zijn. Een eenvoudige spreadsheet kan wonderen doen. Begin met het opsommen van alle elektrische apparaten die je aan boord hebt. Dit kan variëren van verlichting en koelkasten tot laptops en koffiezetapparaten. Voor elk apparaat noteer je het wattage, wat meestal te vinden is op het apparaat of in de handleiding, en schat je hoeveel uur per dag je het zult gebruiken. Vermenigvuldig deze cijfers om het dagelijkse verbruik in wattuur (Wh) te berekenen. Tel vervolgens alle individuele verbruiken op om je totale dagelijkse energiebehoefte te bepalen. Als je enkel weet hoeveel stroom een apparaat verbruikt dan vermenigvuldig je dit getal met het voltage van de batterij (doorgaans 12-13 volt) en dan met het aantal uur dat je het gaat gebruiken.
Voorbeeld: Je verlichting verbruikt 2A op 12 V, in watt is dat 24W. Je verwacht dat je deze verlichting 3 uur per dag laat branden. $$ 24W . 3u = 72Wh $$ Je verlichting verbruikt dus naar verwachting 72Wh.
Voorbeeld 2: Je waterkoker verbruikt 800W. Een liter water koken duurt bijvoorbeeld (test het!) 10 min. $$ 800W . 0.17h = 136Wh $$ Doe je dit elke dag één keer dan kost je dit dus 136Wh.
Bij toestellen die op 220V werken zit vaak een label onderaan of achteraan het toestel die je het aantal watt vertelt. Mocht je je toch baseren op het aantal ampère dat het toestel verbruikt, vergeet dan niet om het maal 220 te doen en niet maal 12!
Zicht op dagelijks verbruik
Deze spreadsheet biedt niet alleen een overzicht van je energieverbruik, maar helpt je ook om bewuste keuzes te maken over welke apparaten echt nodig zijn. Stel, je ontdekt dat je koffiezetapparaat veel energie verbruikt, dan kun je overwegen om over te schakelen op een energiezuiniger model of een alternatieve methode zoals een Bialetti of Franse pers.
Gemiddeld verbruik
Het is ook belangrijk om rekening te houden met zowel continu als piekverbruik. Sommige apparaten, zoals LED-verlichting, hebben een constant energieverbruik, terwijl andere, zoals een waterkoker, een hoog piekverbruik hebben, maar voor kortere tijd. Deze nuances zijn belangrijk bij het bepalen van je totale energiebehoefte. Een goed begrip van deze verschillen helpt je om te anticiperen op de momenten waarop je energieverbruik het hoogst zal zijn en om te zorgen dat je batterijsysteem aan deze vraag kan voldoen. Een klassieke valkuil is een ijskast op 12V. Het verbruik hier is doorgaans 4-5A, maar een ijskast schakelt de compressor enkel in wanner het binnenin te warm wordt. Een ijskast verbruik doorgaan 1.5A per uur gemiddeld.
Zoals je hierboven ziet zou je geneigd zijn om 3.5A te noteren voor je ijskast, maar het werkelijke verbruik over een periode van 1 uur staat hier niet vermeld en vonden we uiteindelijk terug op de site van de fabrikant. Volgens de fabrikant is de consumptie 1.5Ah, wat neerkomt op 18Wh per uur of grofwel 430Wh per dag.
Als voorbeeld hebben we hier een link naar onze spreadsheet.
De essentie
Schat van al je toestellen in hoeveel Watt-uur ze per dag gaan gebruiken. Dit geeft je een inschatting van je dagelijks verbruik. Van daaruit kan je berekenen hoeveel capaciteit je nodig hebt om voor een gegeven aantal dagen zelfvoorzienend te zijn zonder enige vorm van opladen.
Deel 2: Capaciteit van de leefbatterij
Eenmaal je de totale energiebehoefte hebt berekend, is de volgende cruciale stap het kiezen van een batterij met de juiste capaciteit. Dit is niet alleen een kwestie van technische specificaties; het gaat ook over het waarborgen van je vrijheid en comfort tijdens je reizen.
Batterijcapaciteit
Batterijcapaciteit is als het hart van je camper’s elektrische systeem. Uitgedrukt in ampère-uur (Ah), geeft het aan hoeveel elektrische stroom een leefbatterij kan leveren over een bepaalde periode. Een hogere Ah-waarde betekent dat je batterij langer meegaat voordat deze opnieuw moet worden opgeladen. Het kiezen van de juiste capaciteit is dus essentieel voor het handhaven van een betrouwbare energievoorziening, vooral als je plant om langere tijd off-grid te zijn. Door het vermenigvuldigen van de capaciteit door de nominale spanning (12V of 13V bij lithium) krijg je het aantal Wh of Wattuur dat in je batterij zit.
De juiste capaciteit
Nu je weet hoeveel energie je dagelijks verbruikt, is het tijd om te bedenken hoe lang je wilt dat je batterij meegaat zonder opladen. Dit is vooral belangrijk als je van plan bent om langere tijd off-grid te blijven. Stel, je dagelijkse energieverbruik is 600 Wh. Als je vijf dagen off-grid wilt blijven, heb je een totale capaciteit van 3000 Wh nodig. Houd ook rekening met de aanbevolen ontladingsdiepte van je leefbatterij – vaak is het niet aan te raden om een batterij volledig te ontladen. Dus, als je batterij een ontladingsdiepte van 50% heeft (zoals bij AGM), zou je een batterijcapaciteit van minstens 6000 Wh moeten overwegen om veilige marges te behouden. Bij lithium kan je tot 80% ontladen dus je ziet al meteen één van de voordelen…
Voorbeeld
Laten we dit in een praktisch voorbeeld gieten. Als je camper voorzien is van essentiële apparatuur die samen 500 Wh per dag verbruiken, en je wenst tenminste drie dagen off-grid te kunnen zijn, dan is een totale capaciteit van 1500 Wh vereist. Met een batterij die tot 80% ontladen mag worden, kijk je naar een leefbatterij van 1875 Wh, wat neerkomt op een 160 Ah batterij bij een 12V systeem. In de praktijk zal een 200Ah batterij makkelijke te vinden zijn, daarover later meer. Deze berekening zorgt ervoor dat je voldoende energie hebt voor je behoeften, zonder je batterij te overbelasten.
Het kiezen van de juiste batterijcapaciteit is een delicate balans tussen je energiebehoeften en de duurzaamheid van je systeem. Het is niet alleen een kwestie van het kiezen van de grootste batterij die je kunt vinden; het gaat ook om het afwegen van kosten, ruimte, en het gewicht tegenover je energiebehoeften. Door zorgvuldig je energieverbruik te berekenen en te plannen voor zowel dagelijks gebruik als off-grid mogelijkheden, kun je een batterijsysteem samenstellen dat je vrijheid en comfort biedt, waar je reis je ook brengt.
Conclusie
Het kiezen van de juiste batterijcapaciteit voor je camper is niet alleen een technische beslissing; het is een beslissing die je gehele reiservaring kan beïnvloeden. Met de juiste berekeningen en een goed begrip van je energiebehoeften, kun je een systeem bouwen dat betrouwbaar, efficiënt, en toereikend is voor al je avonturen. Of je nu van plan bent om een weekendje aan het meer door te brengen of een cross-country tour te maken, een goed gepland batterijsysteem is de sleutel tot een succesvolle en zorgeloze camperervaring.
De essentie
De capaciteit van batterijen wordt uitgedrukt in Ah of Ampère-uur. Vermenigvuldig dit getal met de nominale spanning van de batterij (meestal 12V of 13V) om tot het aantal Wh of Watt-uur te komen dan in een volle batterij aanwezig is.